Informatieavond over dementie voor mantelzorgers en vrijwilligers

Zo’n 14 geïnteresseerden zijn dinsdagavond 17 juli naar De Beekwal in Eerbeek gekomen om meer te weten te komen over dementie.

Wilma Woker, teamleider van De Beekwal vertelde in haar welkomstwoord dat naar verwachting in 2040 het aantal mensen dat aan dementie lijdt verdubbeld zal zijn. Van de 90-plus vrouwen zal 1 op de 3 dementie krijgen. Reden voor Riwis Zorg & Welzijn om haar medewerkers hier beter op voor te bereiden. Daarvoor organiseert zij het komende jaar extra trainingen en bijeenkomsten.

Om ook mantelzorgers en vrijwilligers meer informatie over dementie te geven is deze avond, en die op 20 augustus bij Tolzicht in Brummen, georganiseerd.

De workshop wordt geleid door Heidi Nusselder van Breininzicht, een bedrijf voor kennisinzicht. Op maandagmorgen leidt zij het Geheugensteunpunt in Brummen en op donderdagochtend in Eerbeek in Tjark Riks. Als voormalig activiteitenbegeleidster bij Weber kent zij De Beekwal en de cliënten goed.

Wat is het geheugen en hoe werkt het?
Dementie betekent volgens Heidi roeien met de riemen die je hebt! Er is achteruitgang en verandering van het geheugen. Denken en taal veranderen en ook heeft dementie invloed op het gedrag en karakter van iemand.

Er is een achteruitgang van de hersenen, zenuwcellen gaan kapot, de hersenen krimpen en lossen op. Je kunt niet vooruit maar gaat achteruit en verzint soms maar wat. Het korte geheugen wordt hierbij aangetast, het lange geheugen blijft, er is als het ware een boekenkast vol herinneringen die steeds leger wordt. Hier moet je mensen ook niet naar vragen, ze zijn hier onmachtig in en je plaagt ze. Er komen problemen met de algemene dagelijkse handelingen, het niet meer weten/kunnen. Alleen al koffie zetten vraagt 10 handelingen! Tijd en plaats bepalen kan niet meer waardoor mensen gaan verdwalen en hun huis niet meer vinden.

Er is verlies van regie. Denken en taal veranderen, het vinden van woorden wordt lastig en mensen begrijpen niet meer wat ze lezen. Het beoordelingsvermogen gaat achteruit en geld, vooral muntjes, verliezen hun betekenis.

Een dementerende kan niet liegen, ze kunnen simpelweg geen leugentje onthouden! De sociale kontakten worden gaandeweg minder, ze kunnen niet aanhaken. Prikkels kunnen niet meer gefilterd worden, ze voelen zich verloren en vinden dat ze falen. Karakter en gedrag veranderen.

Signalen bij dementie
Er is onrust en handelingen worden herhaald. Bijvoorbeeld het tikken op tafel. Er komen problemen met zien: de verwerking vermindert, kleuren worden minder scherp, vervagen. Een zwarte vloer lijkt een zwart gat, een trap af wordt eng. En zo gebeurt er steeds meer en verdwalen de mensen met dementie als het ware in zichzelf.

Hoe ga je om met een dementerende?
Het gevoel blijft nog lang intact. En dáárop kunnen wij inspelen als we in contact zijn. Oude beelden, foto’s en herinneringen ophalen. Sluit aan bij hun niveau van denken en voelen. Beweeg mee, zorg voor niet te veel informatie in een keer, breng volgorde aan en blijf respect tonen.

Wat je vooral niet doet met mensen die dementeren is een welles/nietes gesprek. Vraag niet naar gisteren of langer terug. Beschuldig niet of wijs ze niet terecht. Verbiedt niet iets op een dwingende wijze.

Dagbesteding
Dagbesteding is er omdat 70 procent van de dementerenden thuis woont. Het biedt sociale actie, structuur en zorgt voor beweging met tekenen, spellen, muziek, etc. En het ontlast de mantelzorgers.

De indicatie voor dagbehandeling kan bij de gemeente aangevraagd worden via de wijkverpleegkundige, de huisarts of de zorgtoeleider van Riwis. Riwis werkt hierin samen met de gemeente Brummen, Verian en Buurtzorg.

Vragenuurtje
Na de pauze, die echt wel even nodig was om van al deze informatie bij te komen, was het ‘vragenuurtje’ aangebroken. Een zoon vertelt dat vader op alles wat hij voorstelt nee zegt. Heidi adviseert om niet te vragen maar te zeggen: “Kom we gaan“ en daarmee keuze en beslissing door vader te omzeilen.

Een mevrouw stelt een vraag over haar man thuis waarop zorgtoeleider Maria Cornelissen, die ook aanwezig was, voorstelt een afspraak met haar te maken.

Heidi legt uit dat het geheugensteunpunt geen indicatie nodig heeft maar bezocht kan worden door een ieder die dat wil. De partner mag ook mee komen.

Ze wijst erop dat het belangrijk is om dementie bespreekbaar te maken in de omgeving, dit levert sociale steun op.

Wilma bedankt Heidi voor een waardevolle avond. De aanwezigen zijn zeer tevreden. Door de vakantietijd was het waarschijnlijk maar een kleine groep, maar dit heeft ook zo zijn voordelen vond men.

Meer informatie
Geheugensteunpunt Brummen

Tekst: Jolanda de Ruijter